Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế, sự giao thương mở cửa giữa các khu vực, các nước trên toàn thế giới, phương thức vận chuyển bằng đường hàng không ngày càng phát triển và được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Đối với các loại hàng hóa có giá trị cao hay những mặt hàng đòi hỏi thời gian vận chuyển nhanh chóng thì phương thức vận chuyển bằng đường hàng không được coi là sự lựa chọn lý tưởng. Quy trình vận chuyển bằng đường hàng không gồm có những bước nào? Những mặt hàng nào phù hợp với phương thức vận chuyển bằng đường hàng không? Cùng theo dõi bài viết chia sẻ của DBG dưới đây.
1. Ưu và nhược điểm của vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
1.1. Ưu điểm của quy trình vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Ưu điểm đầu tiên phải kể đến là thời gian vận chuyển hàng hóa vô cùng nhanh chóng. Với vận tốc lên đến 800-1000 km/h, thời gian vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không được xem là nhanh nhất so với các hình thức vận chuyển khác như vận chuyển đường bộ, vận chuyển đường biển.
Tính an toàn: Hàng hóa vận chuyển bằng đường hàng không được đảm bảo sự an toàn trong suốt quá trình vận chuyển. Bởi vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không có thể giảm được tình trạng hàng hóa bị thất thoát, hư hỏng. Trong khi đó, vận chuyển bằng đường biển sẽ mất nhiều thời gian dẫn đến hàng hóa bị hư hỏng nhiều. Hơn nữa, vận chuyển bằng đường không còn giúp giảm thiểu tổn thất phát sinh do làm hàng, đổ vỡ hay trộm cắp vật gây ra. Trong khi những tổn thất này là nhược điểm của vận chuyển bằng đường bộ.
Phí bảo hiểm: vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không có phí bảo hiểm thấp hơn rất nhiều so với các hình thức vận chuyển khác.
Chi phí lưu kho: do đặc tính hàng hóa cần vận chuyển nhanh và tốc độ xử lý thủ tục nhanh chóng nên tiết kiệm chi phí lưu kho.
XEM THÊM: Quy trình nhập khẩu hàng hóa bằng đường bộ
1.2. Nhược điểm của quy trình vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không.
Nhược điểm đầu tiên là giới hạn về khối lượng hàng hóa. Vận chuyển bằng đường hàng không sẽ có quy định rõ ràng về khối lượng. Do vậy, đối với hàng hóa cồng kềnh hay hàng hóa có khối lượng lớn thì vận chuyển bằng đường hàng không sẽ là sự lựa chọn không phù hợp.
Thứ hai là chi phí lớn. Chi phí vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không rất cao. Nó thường cao gấp 5-7 lần so với vận tải hàng hóa bằng đường biển. Và cao gấp 3-4 lần so với vận tải bằng đường bộ.
Tiếp theo là thủ tục phức tạp. Nhằm đảm bảo an ninh và sự an toàn cho chuyến bay nên có khá nhiều các quy định đặt ra khi vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không. Chính vì vậy, thủ tục vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không bao giờ cũng phức tạp hơn.
Ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại cảnh tới vận chuyển bằng đường hàng không là rất lớn. Trong điều kiện thời tiết xấu như mưa, bão… thì chuyến bay có thể bị hoãn, thậm chí bị hủy.
2. Các loại hàng hóa chuyên vận chuyển bằng đường hàng không.
Các loại hàng hóa có thể vận chuyển bằng đường hàng không sẽ được DBG liệt kê dưới đây:
- Hàng hóa tổng hợp: bao gồm tất cả các hàng hóa có thể vận chuyển bằng đường không. Nhưng thuộc tính của hàng hóa không có vấn đề về kích thước, nội dung và bao bì. Tuy nhiên trước khi được đưa lên máy bay để vận chuyển, các loại hàng hóa đều cần phải trải qua quy trình kiểm tra nghiêm ngặt.
- Hàng hóa đặc biệt: bao gồm động vật sống, hàng có giá trị cao, hàng hóa ngoại giao, hàng hóa dễ hư hỏng, hài cốt, hàng hóa nguy hiểm, hàng hóa ẩm ướt, hàng hóa có mùi, hàng hóa có khối lượng lớn.
Một số loại hàng hóa bị cấm vận chuyển bằng đường hàng không có thể kể đến là:
- Các chất ma túy, chất kích thích thần kinh.
- Vũ khí, đạn dược. Các trang thiết bị kỹ thuật quân sự. Các loại vũ khí thô sơ như dao, kiếm, giáo, mác,…
- Các văn hóa phẩm đồi trụy, phản động. Ấn phẩm, tài liệu nhằm phá hoại trật tự công cộng chống lại nhà nước Việt Nam.
- Vật hoặc chất dễ gây cháy nổ và các chất gây nguy hiểm hoặc làm mất vệ sinh, gây ô nhiễm môi trường.
- Sinh vật sống, thực phẩm yêu cầu bảo quản, vật phẩm, ấn phẩm, hàng hóa cấm nhập vào nước.
- Các loại kim khí quý, đá quý (vàng, bạc, bạch kim,.. ). hay các sản phẩm được chế biến từ kim khí quý, đá quý.
3. Quy Trình Vận Chuyển Hàng Hóa Bằng Đường Hàng Không.
Bước 1: Booking
Bước đầu tiên trong quy trình vận chuyển bằng đường hàng không là booking. Booking hay còn gọi là đặt chỗ (thuê máy bay). Bạn nên đặt booking luôn sau khi ký kết hợp đồng để rút ngắn thời gian vận chuyển. Khi bên bán chịu trách nhiệm thuê máy bay, bạn cần liên hệ với các công ty Forwarder. Đó là các công ty sẽ hỗ trợ doanh nghiệp bạn trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Bạn nên tìm kiếm và chọn công ty có mức giá phù hợp nhất với tài chính của doanh nghiệp.
Khi nhận được Booking từ Forwarder, bên xuất khẩu cần kiểm tra kỹ lưỡng các thông tin trên Booking. Bao gồm như sân bay đi, sân bay đến, ngày giờ khởi hành, số lượng, thể tích để chuẩn bị giao cho Forwarder kịp thời gian.
Bước 2: Đóng hàng
Việc đóng gói hàng hóa được thực hiện ngay tại kho của doanh nghiệp xuất khẩu. Đối với vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không, trước khi gửi hàng đi, hàng hóa phải được đóng gói đúng quy cách. Cần ghi ký hiệu bằng mã hiệu cho kiện hàng (Shipping mark) theo yêu cầu của đơn vị vận chuyển. Công ty Forwader sẽ chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa đến kho hàng tại sân bay. Sau đó cấp cho doanh nghiệp nhập khẩu giấy chứng nhận đã nhận hàng (tiếng anh là Forwarder’s Certìicate of Receipt- FCR). Đến đây, công ty Forwader đủ chứng từ để nhận hàng hóa và vận chuyển.
Bước 3: Thủ tục hải quan xuất khẩu
Hàng hóa sau khi được đưa đến sân bay. Bên xuất khẩu sẽ chuẩn bị bộ chứng từ để gửi đến hãng hàng không. Bộ chứng từ để thực hiện các thủ tục hải quan xuất khẩu. Bên xuất khẩu có thể tự thực hiện các công việc khai báo hải quan. Một cách khác là sử dụng dịch vụ khai báo hải quan thuê ngoài nếu doanh nghiệp chưa có kinh nghiệm. Khai báo cần thực hiện trước thời điểm máy bay khởi hành. Đồng thời, bên xuất phải thực hiện các nghiệp vụ khác như xin giấy phép xuất khẩu, hun trùng hoặc kiểm dịch cho lô hàng (nếu cần).
Bước 4: Phát hành vận đơn hàng không
Đến đây, quy trình thủ tục hải quan xuất khẩu được hoàn thành. Tiếp đó, hãng hàng không sẽ phát hành vận đơn chủ (Master Air Waybill) cho lô hàng. Người giao nhận thuộc công ty Forwarder sẽ phát hành vận đơn của người gom hàng (House Air Waybill). Họ sẽ gửi kèm bản gốc vận đơn hàng không (AWB) số 2. Đồng thời, họ gửi cùng bộ chứng từ do đơn vị nhập khẩu yêu cầu theo lô hàng. Bản gốc AWB số 3 được giao lại cho người gửi hàng cùng thông báo cước và phí có liên quan.
Bước 5: Gửi chứng từ (nếu cần)
Bên xuất khẩu không cần gửi riêng bộ chứng từ cho đơn vị nhập khẩu. Họ có thể vận chuyển bộ chứng từ kèm với bản AWB gốc theo cùng lô hàng. Nguyên nhân là do phương thức vận tải hàng không, đơn vị nhập khẩu không cần xuất trình AWB gốc để nhận hàng.
Bước 6: Nhận chứng từ trước qua email
Bên xuất khẩu sẽ gửi bản scan của AWB gốc số 3 và toàn bộ các chứng từ khác thông qua email. Việc đó giúp đơn vị nhập khẩu chủ động trong việc chuẩn bị thủ tục hải quan nhập khẩu trong thời gian lô hàng đang được vận chuyển đến.
Bước 7: Thông báo hàng đến
Trước ngày máy bay đến, đại lý của hãng vận tải tại sân bay đích sẽ gửi thông báo hàng đến (Notice of arrival) cho đơn vị nhập khẩu. Bên nhập khẩu cần kiểm tra kỹ các thông tin. Bao gồm ngày hàng đến, kho hàng hoặc nơi lưu giữ hàng chờ thông quan, các loại phí phải nộp… để chủ động cho việc làm thủ tục hải quan.
Bước 8: Lệnh giao hàng
Ngay khi hàng đến, người giao nhận từ công ty Forwarder sẽ thu lại vận đơn chủ bản gốc số 2. Tiếp theo, họ sẽ đưa đến hãng hàng không hoặc đại lý của họ để nộp các khoản phí. Bao gồm phí lệnh giao hàng (D/O), phí làm hàng (Handling), phí lao vụ (Labor fee). Các giấy tờ họ sẽ nhận là Lệnh giao hàng (D/O) cùng bộ chứng gửi kèm theo hàng hóa.
Bước 9: Thủ tục hải quan nhập khẩu
Công việc khai báo hải quan nhập khẩu được thực hiện bởi đơn vị nhập khẩu. Họ có thể bắt đầu mở tờ khai hải quan ngay cả khi hàng chưa đến sân bay. Đơn vị nhập khẩu thực hiện mở tờ khai trên phần mềm hải quan điện tử. Họ hoàn toàn có thể chờ khi hàng đến sân bay để thực hiện thông quan.
Bên nhập cũng thực hiện các thủ tục tương tự như bên xuất. Cả hai bên đều có thể tự thực hiện các công việc khai báo hải quan. Để tránh những sai sót, bạn có thể sử dụng dịch vụ khai báo hải quan thuê ngoài. Ngoài khai báo, doanh nghiệp cần thực nhiều nghiệp vụ khác. Ví dụ như Xin giấy phép nhập khẩu, Kiểm tra chất lượng hoặc Kiểm dịch cho lô hàng (nếu cần).
Bước 10: Đơn vị nhập khẩu nhận hàng
Forwarder là đơn vị nhập khẩu hàng hóa. Họ sẽ tiến hành các công việc làm thủ tục đăng ký lấy hàng tại kho của hãng hàng không, thanh lý các tờ khai, và sắp xếp phương tiện đưa hàng ra khỏi sân bay để vận chuyển đến kho hàng của đơn vị nhập khẩu.
Trên đây là quy trình vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không. Mỗi hình thức vận chuyển đều có những ưu và nhược điểm. Bạn nên tìm hiểu kỹ lưỡng về các hình thức này. Đồng thời cần xem xét về tính hư hỏng, thời gian vận chuyển của hàng hóa. Điều đó sẽ giúp bạn đưa ra quyết định lựa chọn hình thức vận chuyển phù hợp nhất. DBG chúc quá trình vận chuyển hàng hóa của doanh nghiệp bạn luôn thuận lợi, suôn sẻ.
