Bạn đang có ý định nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài về Việt Nam? Nhưng còn phân vân giữa các hình thức nhập khẩu? Và băn khoăn nhập khẩu bằng đường bộ sẽ gặp những khó khăn? Quy trình nhập khẩu diễn ra như thế nào, có phức tạp hay không? Tất cả băn khoăn của bạn sẽ được DBG giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Tình hình nhập khẩu hàng hóa bằng đường bộ tại Việt Nam hiện nay.
1.1. Các số liệu thống kê
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của cả nước trong tháng 5/2023 đạt 54,08 tỷ USD, tăng 1,9% tương ứng tăng hơn 1 tỷ USD so với tháng 4. Trong đó, trị giá nhập khẩu là 26,04 tỷ USD, tăng 3,3% (tương ứng tăng 827 triệu USD).
Lũy kế 5 tháng năm 2023, tổng trị giá xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt 260,79 tỷ USD, giảm 15,3% tương ứng giảm 47,17 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước. Trong đó trị giá nhập khẩu đạt 125,57 tỷ USD, giảm 18,4% (tương ứng giảm 28,29 tỷ USD).
Việt Nam đã nhập khẩu nhiều mặt hàng trong tháng tháng 5/2023. Thứ nhất là dầu thô (tăng 40,1% tương ứng tăng 231 triệu USD). Thứ hai xăng dầu các loại (tăng 20,8% tương ứng tăng 111 triệu USD). Và cuối cùng là than các loại (tăng 14% tương ứng tăng 84 triệu USD).
1.2. Thị trường nhập khẩu chính
Các thị trường mà Việt Nam nhập khẩu chính là từ Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản.
Vị trí địa lý thuận lợi khiến cho tình hình xuất nhập khẩu càng sôi động. Ngoài đường biển và đường hàng không thì đường bộ cũng được nhiều đơn vị lựa chọn. Không chỉ bởi sự tiện lợi về vị trí, đường cái, tiết kiệm chi phí vận chuyển khá nhiều. Quy trình thủ tục và quy định về vận chuyển các loại hàng hóa cũng có sự “thoải mái hơn”. Hơn nữa, vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ được coi là loại hình vận chuyển đơn giản và tiết kiệm nhất. Đặc biệt là đối với những hàng hóa được vận chuyển từ những quốc gia lận cận.
2. Các phương tiện vận chuyển hàng hóa nhập khẩu bằng đường bộ.
4 loại xe được sử dụng phổ biến nhất để vận chuyển hàng hóa nhập khẩu bằng đường bộ bao gồm xe tải, xe bồn, xe container, xe fooc.
- Xe tải: Hàng hóa cso thể được vận chuyển bằng xe tải có thùng, kín hoặc hở mái. Với trọng tải từ 0,5 tấn đến 11 tấn tùy từng loại hàng hóa, khối lượng và khoảng cách.
- Xe bồn: Xe bồn được sử dụng chuyên chở các hàng hóa dạng lỏng, hóa lỏng như ga, hóa chất, xăng dầu,…
- Xe container: thường là các loại xe từ 20 feet, 40 feet, loại rơ mooc sàn, flatrack,… dùng để chuyên chở hàng nặng như thép cuộn, thép bó, thép thanh, mặt hàng nặng không vận chuyển được bằng xe sàn.
- Xe fooc: loại xe siêu trường, siêu trọng, sử dụng cho các dự án, công trình xây dựng, sử dụng chở các hàng hóa có kích thước vượt tiêu chuẩn xe thùng hoặc container
3. Ưu và nhược điểm trong quy trình nhập khẩu hàng hóa bằng đường bộ
Hình thức vận tải nào cũng có những ưu, nhược điểm khác nhau, với đường bộ cũng như vậy.
3.1.Ưu điểm
- Thời gian vận chuyển nhanh hơn (so với đường biển, đường sắt) do có nhiều tuyến đường, mạng lưới rộng khắp.
- Tạo điều kiện linh hoạt về thời gian và địa điểm giao hàng (xe có thể đỗ ở nhiều địa điểm để tiện lợi nhất).
- Đa dạng phương tiện với kích thước, trọng tải khác nhau, phù hợp từng loại mặt hàng và tuyến đường theo yêu cầu.
- Tối ưu kinh phí vận chuyển hàng hóa
3.2. Nhược điểm
- Các phát sinh về phụ phí đường bộ: vi phạm giao thông, phạt quá trọng tải, phí cầu đường,…
- Rủi ro về kẹt biên, tai nạn giao thông, đường xá có vấn đề,…
- Khối lượng hàng bị hạn chế (so với đường biển, sắt hoặc hàng không)
4. Quy trình nhập khẩu hàng hóa bằng đường bộ
Nhập khẩu hàng hóa có thể do bạn tự tay làm từ tìm đơn vị lấy hàng nước ngoài, đơn vị vận chuyển, làm thủ tục hải quan,… hoặc thông qua một đơn vị cung cấp dịch vụ nhập khẩu bằng đường bộ. Dù bạn làm tới bước nào, vẫn nên nắm rõ quy trình nhập khẩu hàng hóa bằng đường bộ ra sao để theo dõi hàng hóa tốt nhất.
Bước 1: Khảo giá, tìm doanh nghiệp nhập hàng uy tín
Khi tiến hành mua một sản phẩm nào đó mà không thể nhìn tận mắt sản phẩm, bạn sẽ không hoàn toàn yên tâm. Ở đây lại là hàng hóa nhập khẩu, bạn càng cần thật cẩn trọng. Bởi vậy, khi xác định nhập một mặt hàng nào đó, trước tiên bạn cần tìm hiểu kỹ lưỡng, tham khảo nhiều nguồn khác nhau, so sánh giữa các đơn vị và thị trường về giá cả, đặc trưng, chất lượng sản phẩm, văn hóa kinh doanh của từng đơn vị, khu vực. Điều đó là tiền đề giúp bạn lựa chọn được đối tác phù hợp.
Hãy đảm bảo rằng tìm được đối tác làm ăn uy tín, đáng tin cậy và hợp tác làm ăn lâu dài. Đây là bước cực kỳ quan trọng giúp bạn có mặt hàng chất lượng, giảm rủi ro. Tốt nhất, bạn nên tìm tới những doanh nghiệp nước ngoài có quy mô và danh tiếng trên thị trưởng để đảm bảo an toàn.
Khi đã lựa chọn được đơn vị cung cấp và mặt hàng cần nhập, bạn cần gửi đơn hàng thông qua hình thức trao đổi trực tiếp, email hoặc gọi điện. Hãy cho đối tác biết bạn thông tin hàng hóa bạn cần nhập như số lượng, tên, loại, chất lượng, mẫu mã, chính sách giá cả, điều kiện và cách thức thanh toán, thông tin về người mua hàng/ doanh nghiệp mua hàng.
Bước 2: Hai bên đồng ý hợp tác
Khi đã đạt được thỏa thuận và đi tới thống nhất hợp tác, bạn và đối tác sẽ ràng buộc nhau thông qua hợp đồng ngoại thương. Để đảm bao ran toàn cho hàng hóa, đề phòng những phát sinh không đáng có, bạn cần lưu ý một số điểm như sau:
- Chi tiết về tên hàng, số lượng, tổng tiền
- Nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa, các giấy tờ chứng minh đi kèm.
- Điều khoản, các đợt thanh toán, thời gian thanh toán
Bước 3: Đóng gói, giao hàng
Hàng hóa sẽ được đối tác cung cấp cho đơn vị vận chuyển theo thời gian mà hai bên thống nhất. Hãy đảm bảo rằng bạn sẽ theo dõi sát sao đơn hàng. Thông thường sẽ theo dõi qua web, app hoặc liên lạc trực tiếp, hai bên sẽ thống nhất các hình thức liên lạc.
Bước 4: Vận chuyển hàng hóa
Khi nhập khẩu hàng hóa bằng đường bộ về Việt Nam, bạn cần chú ý các thông tin bao gồm:
- Thông tin về hãng vận tải,
- Lịch trình theo dõi hàng hóa,
- Số lượng chuyến/thời gian/lịch trình cụ thể;
- Vận chuyển bao lâu,
- Giao hàng khi nào;
- Thời gian vận chuyển;
- Có hư hỏng, phát sinh gì không,…
Bước 5: Thanh toán hàng hóa nhập khẩu
Các đợt thanh toán và số tiền sẽ được hai bên thống nhất trước khi giao hàng. Có thể chia thành 1 – 2 hoặc 3 đợt thanh toán tùy các bên. Thông thường, khi nhập khẩu hàng hóa sẽ sử dụng phương thức thanh toán L/C hoặc T/T.
Hình thức thông qua thư tín dụng L/C khá phổ biến. Bên mua sẽ yêu cầu ngân hàng bên mình mở thư tín dụng. Ngân hàng là người cam kết thanh toán giá trị đơn hàng cho người bán. Sau khi có L/C thì bên bán tiến hành giao hàng theo hợp đồng và gửi cho ngân hàng một bộ chứng từ chứng minh đã làm đúng hợp đồng. Ngân hàng mở thư tín kiểm định độ tin cậy và tiến hành chuyển tiền theo yêu cầu.
Còn phương thức thanh toán T/T là phương thức chuyển tiền bằng điện. Trong đó, ngân hàng thực hiện chuyển một số tiền nhất định cho người hưởng lợi bằng phương tiện chuyển tiền trên cơ sở chỉ dẫn của người trả tiền. Bao gồm chuyển tiền trả trước (nhà nhập khẩu thanh toán một khoản tiền trước cho nhà xuất khẩu trước khi giao hàng) và chuyển tiền trả sau (là nhà nhập khẩu thanh toán tiền cho nhà xuất khẩu sau khi mua hàng).
Bước 6: Thủ tục hải quan nhập khẩu hàng hóa bằng đường bộ
Các thủ tục hải quan mà đơn vị nhập khẩu cần thực hiện bao gồm:
- Khai thông tin đầy đủ về nhập khẩu IDA
- Đăng ký tờ khai IDC
- Kiểm tra những điều kiện trong việc đăng ký tờ khai
- Phân luồng tờ khai (luồng vàng, xanh hoặc đỏ), kiểm tra, đồng ý và thông qua
Từng mặt hàng đặc thù sẽ có những yêu cầu về chứng từ cụ thể riêng. Bạn nên tìm hiểu trước về quy định thủ tục hải quan để chuẩn bị tốt nhất.
Bước 7: Nhận hàng nhập khẩu bằng đường bộ
Với mặt hàng lẻ: Chủ hàng mang đơn vận gốc hoặc vận gom đơn đến đại lý, hãng tàu người gom để lấy D/O, nhận hàng tại CFS theo quy định.
Với hàng nguyên: Khi nhận được thông báo, người nhận mang bill gốc và giấy giới thiệu của cơ quan tới lấy D/O, đến hải quan làm thủ tục đưa hàng về kho hoặc kiểm tra. Sau đó mang toàn bộ chứng từ nhận hàng cùng D/O đến văn phòng quản lý để xác nhận D/O, lấy phiếu xuất kho, nhận hàng.
Một số quy định về nhập khẩu hàng hóa bằng đường bộ về Việt Nam:
- Hiệp định song phương giữa các quốc gia với Việt Nam.
- Các công ước hợp đồng chuyên chở hàng hóa bằng đường bộ (ô tô).
- Thể lệ vận tải hàng hóa bằng đường bộ ở Việt Nam.
- Luôn cập nhật luật giao thông đường bộ mới nhất.
- Nghị định 86/2014/NĐ-CP về Kinh doanh, điều kiện kinh doanh vận tải hàng hóa bằng ô tô.
5. Cơ sở pháp lý của vận chuyển đường bộ
Luật trong nước bao gồm:
- Luật giao thông đường bộ ngày 13/11/2008
- Nghị định 195-CP về thể lệ vận chuyển hàng hóa bằng đường ô tô Việt Nam
- Nghị định 86/2014/NĐ-CP về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô
Luật quốc tế bao gồm:
- Hiệp định song phương giữa các quốc gia
- Công ước hợp đồng chuyên chở hàng hóa quốc tế bằng đường ô tô công ước CMR 1956
>>> Xem thêm: Hướng dẫn quy trình xuất khẩu hàng hóa từ A-Z
Những chia sẻ về quy trình nhập khẩu hàng hóa bằng đường bộ của DBG bên trên, hi vọng nó sẽ hữu ích cho công việc mua bán giao thương hàng hóa quốc tế của bạn. Chúc bạn tìm kiếm được những đối tác uy tín, đáng tin cậy, quá trình vận chuyển thuận lợi để hoạt động kinh doanh được vận hành tốt nhất.
