Hiện nay, hoạt động nhập khẩu ở Việt Nam ngày càng sôi động và có những bước tiến lớn. Đất nước ta là một thị trường vô cùng tiềm năng với nhu cầu tiêu thụ cao. Kéo theo đó là rất nhiều doanh nghiệp nhập khẩu đã được hình thành. Họ là cầu nối giao thương quan trọng, góp phần thúc đẩy nền kinh tế quốc dân. Vậy quy trình nhập khẩu hàng hóa diễn ra như thế nào. Cần tiến hành những bước nào để có thể nhập khẩu hàng hóa vào nước ta. Câu trả lời sẽ được DBG giải đáp ngay sau đây.
1. Nhập khẩu là gì?
Nhập khẩu là hoạt động kinh doanh buôn bán trên phạm vi quốc tế. Đây là quá trình trao đổi hàng hóa giữa các quốc gia dựa trên nguyên tắc trao đổi ngang giá lấy tiền tệ là môi giới. Nó không phải là hành vi buôn bán riêng lẻ. Đây là một hệ thống các quan hệ buôn bán trong một nền kinh tế có cả tổ chức bên trong và bên ngoài.
Điều 28 Luật Thương mại Việt Nam năm 2005 đã quy định rất rõ về nhập khẩu hàng hóa. Nhập khẩu hàng hóa là việc hàng hóa được đưa vào lãnh thổ Việt Nam từ nước ngoài hoặc từ khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật.
2. Quy định về nhập khẩu hàng hóa
Theo Luật Quản lý ngoại thương 2017, đối tượng hàng nhập khẩu và những hàng hoá cấm nhập khẩu được quy định như sau:
Đối tượng hàng nhập khẩu phải tiến hành kiểm tra gồm có:
- Hàng hóa nhập khẩu phải áp dụng các biện pháp kỹ thuật, kiểm dịch theo quy định. Bạn cần tham khảo các quy định tại điều 61,62, 63, 64 của Luật Quản lý ngoại thương.
- Các loại hàng hóa cần phải kiểm tra nghiêm ngặt. Bao gồm hàng hóa nhập khẩu có tiềm ẩn hoặc có khả năng gây mất an toàn theo thông tin cảnh báo từ các tổ chức quốc tế, khu vực và nước ngoài.
- Hàng hóa nhập khẩu bị cơ quan phát hiện là không phù hợp. Bạn cần phải tăng cường kiểm tra theo pháp luật quy định.
Những hàng hóa nhập khẩu bị cấm quy định tại Điều 5 gồm có:
- Vũ khí, đạn dược, vật liệu nổ
- Các mặt hàng tiêu dùng, thiết bị y tế, phương tiện đã qua sử dụng
- Các loại hóa chất thuộc danh mục hóa chất theo quy định của pháp luật
- Pháo các loại, đèn trời, các loại thiết bị gây nhiễu máy đo tốc độ phương tiện giao thông
- Phế liệu, phế thải , thiết bị làm lạnh sử dụng C.F.C
- Sản phẩm, vật liệu có chứa amiang thuộc nhóm amfibole
- Thuốc bảo vệ thực vật cấm sử dụng tại Việt Nam
- Các mẫu động vật, thực vật hoang dã nguy cấp. quý, hiếm thuộc phụ lục I CITES có nguồn gốc từ tự nhiên bị nhập khẩu vì mục đích thương mại.
3. Quy trình nhập khẩu hàng hóa
Bước 1: Xác định hàng hóa nhập khẩu
Điều đầu tiên bạn cần xác định được:
- Loại hàng hóa mình định nhập khẩu thuộc nhóm ngành nào?
- Có phải loại hàng bị cấm hay không?
- Mặt hàng đó có cần phải xin giấy phép nhập khẩu hay không?
- Mặt hàng cần công bố chuẩn hợp quy hoặc có cần kiểm tra chuyên ngành hay không?
Thực hiện các yêu cầu của từng mặt hàng.
- Hàng hóa thương mại thông thường. Là những lô hàng đủ điều kiện để tiến hành làm thủ tục nhập khẩu thông thường.
- Hàng bị cấm: Mặt hàng bạn định nhập khẩu có tên trong danh sách hàng cấm nhập khẩu thì bắt buộc bạn phải dừng toàn bộ hoạt động nhập khẩu mặt hàng này để tránh những vướng mắc về mặt pháp lý. Bạn có thể thể tra cứu danh mục hàng cấm nhập khẩu tại Nghị định 187/2013/NĐ-CP
- Hàng phải xin giấy phép nhập khẩu: Nghị định 187/2013/NĐ-CP cũng đã quy định rõ những mặt hàng phải xin giấy phép nhập khẩu. Theo đó, bạn phải hoàn tất các thủ tục trươc khi đưa hàng về cảng. Nếu không thực hiện, bạn sẽ phát sinh nhiều chi phí để thuê kho chứa, thuê bãi trong thời gian chờ được cấp giấy phép.
- Hàng cần công bố hợp chuẩn hợp quy: giống như hàng phải xin giấy phép nhập khẩu, bạn cần phải làm thủ tục công bố hợp quy trước khi hàng được đưa về cảng. Quy trình làm công bố hợp quy cho lô hàng được quy định rõ tại Thông tư 28/2012/TT-BKHCN.
- Hàng cần kiểm tra chuyên ngành: Công tác kiểm tra chuyên ngành đối với những mặt hàng cần kiểm tra chuyên ngành sẽ được tiến hành sau khi đưa hàng về cảng. Theo đó, cơ quan chức năng sẽ đến tận nơi để lấy mẫu về kiểm tra. Sau khi có kết quả, doanh nghiệp sẽ tiến hành các công đoạn làm thủ tục còn lại.
Bước 2: Ký hợp đồng ngoại thương
Hợp đồng ngoại thương hay còn gọi là hợp đồng xuất nhập khẩu. Nó là thỏa thuận giữa người mua và người bán ở hai quốc gia khác nhau. Hợp đồng sẽ quy định bên bán phải cung cấp đúng, đủ hàng hóa và gửi lại các chứng từ liên quan cho bên mua. Nghĩa vụ của người mua là trả cho người bán số riền cho hàng hóa đó. Hợp đồng ngoại thương là văn bản chính thức, các điều khoản và điều kiện của nó đã có sẵn trong một văn bản mẫu cụ thể, được chứng thực bằng chữ ký hai bên.
Nội dung trong hợp đồng phải được ghi chép rõ ràng, chi tiết, tuân theo quy định của pháp luật. Các thông tin cần có như tên mặt hàng, số lượng, trọng lượng, giá thành, quy cách đóng gói…
Bước 3: Kiểm tra bộ chứng từ hàng hóa
Bạn cần đảm bảo chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ dưới đây bởi bộ chứng từ này vô cùng quan trọng trong quá trình nhập khẩu hàng hóa.
- Thứ nhất là hợp đồng thương mại (sale contract)
- Thứ hai là vận đơn lô hàng (Bill of lading)
- Thứ ba là hóa đơn thương mại (Commercial invoice)
- Thứ tư là phiếu đóng gói hàng hóa (packing list)
- Thứ năm là giấy chứng nhận xuất xứ lô hàng
- Thứ sáu là giấy chứng nhận xuất xứ lô hàng (C/ O)
- Cùng các giấy tờ liên quan khác
Bước 4: Đăng ký kiểm tra chuyên ngành
Hãy xem xét hàng hóa mà bạn nhập khẩu có nằm trong danh mục hàng hóa phải kiểm tra hay không, Nếu có thì bước đăng ký kiểm tra chuyên ngành là một thủ tục bắt buộc.
Bước này cần thực hiện khi doanh nghiệp nhận được giấy báo hàng đến. Thông thường hãng vận chuyển sẽ gửi giấy này cho doanh nghiệp khoảng hai ngày trước khi tàu đến cảng.
Bước 5: Khai và truyền tờ khai hải quan
Sau khi doanh nghiệp nhận được giấy báo hàng đến, bước khai và truyền tờ khai hải quan là bước bắt buộc cần thực hiện. Điều kiện để khai hải quan là chữ ký số và đăng ký chữ ký số tại Tổng cục Hải Quan Việt Nam. Trước đây, người đại diện doanh nghiệp cần đến tận nơi chi cục hải quan để làm việc. Tuy nhiên, hiện nay, mọi thứ đã được số hóa, quy trình khai Hải quan sẽ diễn ra ngay trên hệ thống VNACCS của Tổng cục Hải quan.
Bạn cần điền đầy đủ thông tin trên tờ khai. Nếu chưa có kinh nghiệm, bạn có thể sử dụng dịch vụ hải quan trọn gói để tránh xảy ra những sai sót. Đặc biệt là cần lựa chọn những đơn vị uy tín.
Sau khi đã thực hiện khai xong, doanh nghiệp cần tiến hành gửi tờ khai, hệ thống sẽ tiến hành kiểm tra và tự động cấp số nếu như thông tin chính xác và đầy đủ. Nhớ kiểm tra lại một lần nữa để chắc chắn không có gì sai sót, đặc biệt là các mã quan trọng.
Tiếp theo, doanh nghiệp cần chờ kết quả trả về thì mới có thể tiến hành các bước tiếp theo.
Bước 6: Lấy lệnh giao hàng
Lệnh giao hàng là một loại chứng từ mà hãng tàu hoặc công tư chuyên vận chuyển phát hành. Lệnh giao hàng được dùng để yêu cầu đơn vị lưu hàng ở kho hoặc cảng chứa hàng cho chủ hàng. Doanh nghiệp muốn có được lệnh giao hàng thì phải chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ chúng tôi liệt kê dưới đây và đưa đến cho hãng vận chuyển.
- Bản sao CMND/CCCD
- Bản sao vận đơn
- Bản gốc vận đơn đã được lãnh đạo công ty đóng dấu xác nhận
- Tiền phí
Bước 7: Chuẩn bị bộ hồ sơ hải quan
Sau khi tờ khai được truyền đi, hệ thống sẽ căn cứ vào nội dung trong tờ khai để phân luồng hàng hóa. Cụ thể, hàng hóa sẽ được phân vào luồng xanh, luồng vàng hoặc luồng đỏ. Tùy từng loại hàng hóa, doanh nghiệp cần tiến hành các thủ tục, chuẩn bị hồ sơ khác nhau.
Nếu là luồng xanh, bạn không cần kiểm tra hay làm thủ tục gì thêm. Chỉ cần in tờ khai và hoàn thành nghĩa vụ đóng thuế.
Nếu như rơi vào luồng vàng, đơn vị Hải quan bắt buộc phải kiểm tra hồ sơ giấy của lô hàng. Doanh nghiệp cần cẩn thận trong khâu này để tuyệt đối không xẩy ra sai sót.
Còn nếu như tờ khai thuộc luồng đỏ thì quy trình kiểm định sẽ cực kỳ khắt khe và gắt gao, tốn nhiều thời gian và kéo theo nhiều chi phí phát sinh.
Bước 8: Nộp thuế và hoàn tất thủ tục hải quan
Sau khi tờ khai hải quan được thông qua, doanh nghiệp tiến hành nộp thuế. Đối với hàng hóa nhập khẩu, doanh nghiệp phải nộp hai loại thuế chính đó là thuế GTGT và thuế nhập khẩu.
Ngoài ra, đối với một số mặt hàng có tính đặc thù thì doanh nghiệp còn phải nộp thêm thuế môi trường và thuế tiêu thụ đặc biệt.
Bước 9: Làm thủ tục đổi lệnh và chuyển hàng hóa về kho bảo quản
Đây là công đoạn cuối cùng mà doanh nghiệp cần thực hiện để có thể nhập khẩu được hàng hóa vào Việt Nam. Ở bước này doanh nghiệp cần chuẩn bị trước hai vấn đề sau:
- Thuê phương tiện chuyên chở để đưa hàng về
- Thuê nhà kho và bến bãi để bảo quản hàng hóa
Lưu ý, doanh nghiệp cần chắc chắc rằng lệnh giao hàng vẫn còn hiệu lực. Nếu không thì phải làm việc với hãng tàu để tiến hành gia hạn lại. Sau đó, người đại diện doanh nghiệp sẽ cần đến phòng thương vụ của cảng. Các giấy tờ cần trình báo bao gồm D/O, giấy giới thiệu của chủ hàng, mã vạch tờ khai hải quan… Nhân viên sẽ lên hóa đơn và cho bạn thanh toán những khoản phí cần thiết. Người đại diện chỉ việc nộp phí và nhận phiếu giao nhận. Sau đó, chỉ việc bốc xếp hàng lên xe và chở về kho bảo quản.
8 điều bạn cần lưu ý khi làm thủ tục trong quy trình nhập khẩu hàng hóa.
- Trị giá tính thuế. Nếu như người khai hải quan thực hiện nghiệp vụ đăng kí tờ khai và khai thông tin nhập khẩu trong cùng 1 ngày thì sẽ có tỷ giá tính thuế giống nhau. Còn nếu như làm thủ tục trong 2 ngày có tỉ giá khác nhau thì doanh nghiệp sẽ báo lỗi. Khi đó, người khai hải quan sẽ dùng nghiệp vụ IDB để báo lại, thực chất là gọi lại IDA.
- Thuế suất. Khi người khai sử dụng IDA, hệ thống sẽ tự động lấy thuế suất tại ngày dự kiến khai báo IDC để điền vào.
- Hàng hoá thuộc diện được miễn thuế, giảm thuế. Đây là điều doanh nghiệp cần lưu ý để đảm bảo lợi ích cho mình khi tiến hành khai báo trên hệ thống.
- Hàng hoá chịu thuế VAT. Doanh nghiệp cần nhập mã thuế suất thuế VAT vào mục có sẵn trên màn hình để đăng ký khai báo nhập khẩu.
- Nếu doanh nghiệp không đủ điều kiện đăng ký tờ khai. Hệ thống sẽ từ chối cấp số tờ khai và báo lỗi. Tuy nhiên nếu như hàng rơi vào những trường hợp cấp bách như cứu trợ, phục vụ an ninh quốc phòng thì vẫn được hệ thống chấp nhận.
- Đăng ký bảo lãnh riêng trước khi cấp số tờ khai. Nếu rơi vào trường hợp này, doanh nghiệp cần chắc chắn số vận đơn phải khớp với số vận đơn khai trong màn hình nhập liệu.
- Nếu như cùng một mặt hàng mà thời hạn nộp thuế khác nhau, người khai sẽ phải khai trên nhiều tờ khai khác nhau để tương ứng với từng thời hạn nộp thuế.
Tóm lại
Trên đây, DBG đã giới thiệu đến bạn quy trình nhập khẩu hàng hóa chi tiết từ A đến Z. Hi vọng, bài viết sẽ hữu ích với quý công ty, quý bạn đọc. Giúp bạn có thể nhập khẩu thành công các lô hàng từ nước ngoài về Việt Nam.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, quý bạn đọc hãy liên hệ với chúng tôi. DBG luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc từ bạn.
Số điện thoại: 033.781.7565
Email: admin@dbg-vietnam.com
Website: dbg-vietnam.com
