Đất nước ta bước vào thời kỳ hội nhập toàn cầu. Lĩnh vực xuất nhập khẩu cũng trở lên sôi động hơn bao giờ hết. Hơn nữa, Việt Nam là một thị trường tiềm năng với nhu cầu tiêu thụ lớn. Bạn có mong muốn nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài về để tiêu thụ hay phục vụ cho mục đích sản xuất? Vậy bạn đã hiểu rõ các thủ tục nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài vào nước ta?
Để nắm được hết các thủ tục hải quan nhập khẩu hàng hóa không phải dễ dàng. Bài viết dưới đây, DBG sẽ tổng kết lại tất cả các thủ tục hải quan mà bạn cần chuẩn bị để tiến hành nhập khẩu hàng hóa thành công. Chắc chắn đây sẽ là một nguồn tham khảo hữu ích với bạn trong quá trình nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài vào nước ta.
1. Thủ tục hải quan nhập khẩu hàng hóa là gì?
Thủ tục hải quan hàng nhập khẩu là các công việc mà người khai hải quan và công chức hải quan phải thực hiện theo quy định của Luật đối với hàng hóa, phương tiện vận tải. Đây là một hoạt động phức tạp, trong đó cơ quan hải quan, công chức hải quan đóng vai trò quản lý, làm thủ tục dựa trên cơ sở nghĩa vụ của người khai báo
Một trong những nội dung quan trọng nhất khi tìm hiểu về xuất nhập khẩu đó là thủ tục hải quan. Đây là thủ tục bắt buộc người khai báo phải thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu. Thời gian qua, thủ tục khai báo luôn được cải tiến theo hướng đơn giản, minh bạch. Điều đó tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động thương mại, xuất nhập khẩu phát triển.
Tổng quan về địa bàn hoạt động hải quan:
- Cửa khẩu đường bộ, ga đường sắt liên vận quốc tế, sân bay dân dụng quốc tế;
- Cảng biển, cảng thủy nội địa có hoạt động xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, xuất khẩu, nhập khẩu;
- Khu vực lưu giữ hàng hóa chịu sự giám sát hải quan, khu chế xuất, khu ưu đãi hải quan;
- Địa điểm làm thủ tục hải quan, kho ngoại quan, kho bảo thuế, bưu điện quốc tế;
- Địa điểm kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trong địa bàn hải quan;
- Các khu vực, địa điểm khác đáp ứng đủ các yêu cầu quản lý nhà nước, được phép xuất khẩu, nhập khẩu, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, quá cảnh hàng hóa theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
2. Những khó khăn khi nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài.
Việc nhập khẩu hàng hóa lần đầu sẽ gặp không ít khó khăn trong quá trình làm thủ tục. Một trong những nguyên nhân chính của vấn đề này là hồ sơ thiếu giấy tờ hoặc không hợp lệ. Lúc này, doanh nghiệp sẽ băn khoăn về nhiều điều. Những bỡ ngỡ về thủ tục nhập khẩu hàng hóa, hồ sơ chứng từ, phương thức thanh toán ra sao, quá trình khai báo hải quan nhập khẩu như thế nào. Trước khi đi tìm hiểu cần chuẩn bị gì cho thủ tục nhập khẩu hàng hóa, chúng tôi có một số lưu ý đến các doanh nghiệp:
– lưu ý đầu tiên là về việc thành lập doanh nghiệp nhập khẩu. Để nhập một lô hàng theo dạng chính ngạch trước hết nhà nhập khẩu phải là một pháp nhân, phải đăng ký kinh doanh có chức năng nhập khẩu chính thống.
– Tiếp theo là việc tìm đối tác kinh doanh nước ngoài uy tín. Việc nhập mặt hàng rõ nguồn gốc, chất lượng không chỉ giúp công việc kinh doanh của bạn trở nên tốt hơn mà còn đảm bảo quá trình nhập hàng của bạn không xảy ra những rắc rối đáng tiếc.
3. Các thủ tục hải quan cho hàng hóa nhập khẩu
3.1. Các loại giấy tờ cần chuẩn bị khi tự làm thủ tục hải quan.
Trong trường hợp doanh nghiệp nhập khẩu quyết định tự làm thủ tục hải quan mà không thuê ngoài. Doanh nghiệp cần phải có đầy đủ các chứng từ hợp pháp lý từ bên xuất khẩu bao gồm các giấy tờ như sau :
– Vận đơn đường biển / đường hàng không
– Hợp đồng kinh doanh
– Hóa đơn thương mại
– Giấy chứng nhận chất lượng hàng hóa
– Phiếu đóng gói hàng hóa
– Bản kê chi tiết thông tin của hàng hóa
– Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa
– Giấy chứng nhận phân tích
– MSDS (dành cho hàng nguy hiểm, hàng hóa chất)
– Và các giấy tờ khác có liên quan nếu được yêu cầu,..
3.2. Quy trình thủ tục hải quan
Bước 1. Xác định loại hàng nhập khẩu chuẩn bị nhập khẩu
Trong quá trình nhập khẩu hàng hóa về Việt Nam, các mặt hàng được chia thành nhiều loại. Không phải loại nào cũng đảm bảo được thủ tục nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam. Bước đầu tiên của quy trình làm thủ tục hải quan, chúng ta cần xác định loại hình hàng hóa nhập khẩu. Theo quy định hàng hóa nhập khẩu được chia thành các loại sau:
– Đầu tiên là hàng thương mại thông thường. Đây là những mặt hàng đủ điều kiện nhập khẩu. Với loại hàng này, chúng ta sẽ tiếp tục các bước tiếp theo của quy trình.
– Thứ hai là hàng cấm nhập khẩu. Quy định về hàng cấm nhập khẩu được liệt kê tại Phụ lục – Nghị định 187/2013/NĐ-CP.
– Thứ ba là hàng hóa phải xin giấy phép. Là những hàng hóa thuộc danh mục Phụ lục – Nghị định 187/2013/NĐ-CP. Trước khi làm thủ tục khai báo , bạn cần chuẩn bị các giấy tờ liên quan trước khi đưa hàng ra cảng.
– Tiếp theo là hàng cần công bố hợp quy. Đối với loại hàng này, bạn cũng cần làm thủ tục trước khi hàng cập cảng. Hàng hóa thuộc nhóm 2 (hàng hóa có khả năng gây mất an toàn) bắt buộc phải có bản công bố hợp quy. Đối với các hàng hóa khác thì việc này là tự nguyện.
– Cuối cùng là hàng cần kiểm tra chuyên ngành. Sau khi hàng về cảng sẽ được lấy mẫu nhất định để kiểm tra có đạt tiêu chuẩn chuyên ngành theo quy định hay không.
Bước 2. Xác định phân loại hàng hóa, Kiểm tra bộ chứng từ hàng hoá
Việc xác định mã số HS cho một hàng hóa là một bước rất quan trọng trong việc xác định mức thuế suất thuế nhập khẩu của hàng hóa đó.
Việt Nam hiện đang áp dụng hệ thống HS chi tiết đến 8 số thuộc Hệ thống thuế quan hài hòa ASEAN (AHTN). Trong khi đó, Đức áp dụng hệ thống HS (CN) chung của EU (8 số) cho mục đích áp thuế nhập khẩu. Và chi tiết đến 11 số cho mục đích áp thuế GTGT và một số biện pháp khác.
Vì vậy, doanh nghiệp lưu ý thủ tục nhập khẩu hàng hóa Việt Nam sang Đức. Thủ tục sẽ cần xác định mã HS của hàng hóa theo hệ thống HS của Đức (11 số) chứ không phải theo mã HS của Việt Nam (08 số).
Thực hiện thủ tục hải quan nhập khẩu, bạn cần một bộ chứng từ để làm hồ sơ hải quan. Thông thường, sau khi hàng hóa của bạn được xếp lên tàu tại cảng nước ngoài. Người bán sẽ gửi cho bạn một bộ chứng từ gốc bao gồm:
- Hợp đồng thương mại (Sales contract);
- Hóa đơn thương mại (Commercial involce);
- Bản kê chi tiết của hàng hóa (Packing list);
- Vận đơn (Bill of lading);
- Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (CO – Certificate of Origin). Giấy chứng nhận có thể làm theo mẫu D, E, AK,… để được hưởng ưu đãi về thuế nhập khẩu;
Ngoài ra còn một số giấy tờ khác như: giấy chứng nhận chất lượng (CQ), giấy chứng nhận phân tích (CA), hợp đồng bảo hiểm, hun trùng, kiểm dịch,… nếu có.
Bước 3. Xác định các loại thuế phí doanh nghiệp phải nộp
Thuế thủ tục nhập khẩu hàng hóa bao gồm:
- Thuế nhập khẩu;
- Thuế VAT;
- Thuế tiêu thụ đặc biệt;
- Thuế bảo vệ môi trường;
- Thuế tự vệ, chống bán phá giá;
Tùy thuộc vào mặt hàng, doanh nghiệp có thể không phải trả một hoặc nhiều loại thuế được liệt kê ở trên.
Bước 4. Truyền tờ khai hải quan, nộp thuế và thông quan
Căn cứ vào thông tin chứng từ thương mại trên, quý khách sẽ khai báo hải quan thủ tục nhập khẩu hàng hóa theo quy định hiện hành. Việc khai báo này hiện nay được thực hiện thông qua phần mềm hải quan điện tử, tức là được khai và truyền qua mạng.
Sau khi truyền tờ khai qua phần mềm, bạn cần in tờ khai kèm theo 1 bộ hồ sơ giấy để gửi đến Chi cục hải quan (Chi cục quản lý cảng dỡ hàng hoặc kho CFS nơi lưu giữ hàng hóa).
Tùy theo tờ khai thủ tục nhập khẩu hàng hóa là Luồng Xanh, Luồng Vàng, Luồng Đỏ mà bộ hồ sơ cần nhiều hay ít. Nếu chưa có kinh nghiệm thì chuẩn bị đầy đủ hồ sơ như trường hợp khai báo luồng Vàng.
Đối với luồng Vàng, hồ sơ hải quan bao gồm:
- Hợp đồng thương mại (Sales contract);
- Hóa đơn thương mại (Commercial involce);
- Bản kê chi tiết của hàng hóa (Packing list);
- Vận đơn (Bill of lading);
- Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (CO – Certificate of Origin): có thể làm theo mẫu D, E, AK,… để được hưởng ưu đãi về thuế nhập khẩu;
Bạn mang hồ sơ đến đúng chi cục hải quan để làm thủ tục. Đồng thời, bước quan trọng nhất là đừng quên nộp thuế để được thông quan. Công việc tiếp theo, bạn ra cảng đổi lệnh và nộp cho hải quan cảng, bãi ký. Như vậy là hoàn thành các thủ tục nhập khẩu hàng hóa liên quan đến cơ quan hải quan.
Bước 5: Thông quan và vận chuyển hàng hoá về kho bảo quản
Bước cuối cùng trong thủ tục nhập khẩu hàng hóa tại Việt Nam là chuyển hàng về kho. Sau khi làm thủ tục hải quan, bạn phải chuẩn bị, bố trí phương tiện vận tải đường bộ để đưa hàng về kho của mình.
Thông thường, chủ hàng có thể thuê xe container hoặc xe tải nhỏ và giao cho họ lệnh giao hàng do đơn vị vận chuyển phát hành. Tiếp theo, đơn vị vận tải sẽ vào cảng hoặc kho CFS để làm thủ tục hải quan tại kho, sau đó đưa hàng đến địa điểm cho quý khách.
4. Một vài lưu ý khi thực hiện thủ tục hải quan nhập khẩu hàng hóa.
Thủ tục nhập khẩu hàng hóa không phải là một quá trình đơn giản mà ai cũng có thể làm được. Mỗi loại hình nhập khẩu sẽ có các công đoạn và thực hiện các thủ tục giấy tờ khác nhau. Vì vậy, những cá nhân/tổ chức chưa có nhiều kinh nghiệm cần lưu ý một trong các tiêu chí sau:
- Các thông tin kê khai trên phần mềm VNACCS phải chính xác tuyệt đối. Vì sẽ có một số thông tin có thể chỉnh sửa hoặc không. Nhưng khi làm hồ sơ thì mất khá nhiều thời gian. Đặc biệt, khi đã nộp tờ khai thuế thì phải lập tờ khai mới.
- Các thông tin ghi trên chứng từ phải khớp với thông tin trên bộ chứng từ. Chúng phải được kê khai rõ ràng, chi tiết, chú ý lỗi chính tả, chữ số.
- Một số lỗi thường gặp khi kiểm tra hàng hóa. Như thiếu hoặc thừa số lượng, sai chủng loại hàng hóa, sai niêm phong,…
- Đối với thủ tục nhập khẩu có ký kết hiệp định thương mại, doanh nghiệp nên yêu cầu người bán cung cấp C/O để được hưởng thuế ưu đãi đặc biệt.
>>> Xem thêm: Quy trình thủ tục hải quan xuất khẩu
